Ukrayna’da YÖK Denkliği

YÖK (Yüksek Öğretim Kurumu) Türkiye’deki eğitimin ve mesleklerin en yüksek kalitede olması için çalışmaktadır. Bundan dolayı kendi denetimlerinde olmayan yurt dışındaki üniversitelerden mezun olan öğrenciler için denklik sınavları düzenlenmektedir.

Eğer bu tarz denklik sınavları ve denetlemeler yapılmazsa sizi ameliyat eden doktor veya binanızı inşaat ettiren bir inşaat mühendisi sadece o meslek ile ilgili 10 gün eğitim almış bile olabilir. Yurt dışında okuyan bazı öğrenciler rüşvetle okula gitmeden diploma alabilmektedir. Bundan dolayı YÖK bunları denetleyerek sınava tabi tutmaktadır.

Ukrayna üniversitelerinden mezun olan öğrencilerin çoğu denklik almaktadır. Fakat YÖK iyiyle kötüyü ayırabilmek için belgelere ve sınava ihtiyaç duyar. Öğrenci başarılı bir şekilde mezun olduysa zaten 15 günde bile denklik alabilir.

YÖK Tanıma ve Denklik İşleri Daire Başkanlığınca, yurt dışındaki üniversitelerde hukuk ve mühendislik gibi bölümleri okuduğunu iddia edenlerden bazılarının, bu ülkelerde 10 ile 48 gün arasında bulunduğu tespit edildi.

YÖK Tanıma ve Denklik İşleri Daire Başkanlığınca “Diploma ve Derece Denkliğinde Gelişmeler ve Zorluklar” konulu bilgilendirme broşürü hazırlandı.

Buna göre, geçen yıl en fazla denklik verilen bölümler tıp doktorluğu, mimarlık, ilahiyat, eczacılık ve inşaat mühendisliği oldu. Aynı zamanda hukuk, tıp doktorluğu, işletme, inşaat mühendisliği ve mimarlık “sahte belge, yasalara aykırı yatay ve dikey geçiş, yetersiz kalış süresi” gerekçesiyle denklik başvurularında en fazla reddedilen bölümler arasında yer aldı.

YÖK Bize Neden Denklik Vermiyor ?

YÖK, akademik başarısı yüksek öğrencileri hariç tutarak Türkiye’de ÖSYM (Öğrenci, Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından yapılan sınavlarda başarılı olamayıp özellikle hassasiyet gösterilmesi gereken tıp doktorluğu, sağlık, hukuk ve mühendislik alanlarında eğitimi almak üzere kendi imkanlarıyla çevre ülkelere giden, Türk yükseköğretim sistemi ile uyumlu olmayan ve asgari akademik standartları karşılamayan bölümlerden mezun olanlara yönelik “akademik yetkinlik seviyelerinin tespit edilmesi” kararları alıyor.

Bu kişilerden bazılarının gerek sosyal medya üzerinden gerekse diğer yollardan baskı ve yanlış algı oluşturmaya çalıştığı ve kendilerine doğrudan denklik verilmesini talep ettiği belirlendi.

Eğitim seviyesi hakkında eksiklik tespit edilenlere, objektif kriterler çerçevesinde belirlenen zorunlu başarı şartını yerine getirmedikleri sürece denklik verilmiyor.

Ayrıca tıp programlarından mezun olanlara doğrudan denklik verilmediği iddiasının da doğru olmadığı açıklandı.

Akredite programlardan mezun olanlar sınavsız denklik alabiliyor. Bu bağlamda tıp programında, Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu (World Federation Medical Education) tarafından akreditasyon yetkisi kabul edilen yükseköğretim kurumlarından, dünya sıralamalarında ilk 1000’e giren ve ayrıca YÖK tarafından tescil yetkisi kabul edilen kuruluşlarca akredite olan tıp programlarına doğrudan denklik veriliyor.

“Yurt dışında 10 günde Tıp Doktoru ve Mühendis Olunamaz !”

YÖK, uluslararası üniversite sıralandırma sistemlerinde ilk 1000 üniversite arasında yer alan üniversitelerden alınan diplomalara ortalama 15 günde doğrudan denklik veriyor. Halen sürdürülen denklik işlemleri pek çok Avrupa ülkesine göre çok daha kolay ve hızlı.

Yükseköğretim Kurulu verilerine göre, 2018 yılında başvurusu reddedilenlerin yaklaşık yüzde 20’sini, eğitim gördükleri ülkede yetersiz kalış süresi tespit edilenler oluşturuyor.

Bu çerçevede Bulgaristan’da 8, Kosova’da 34 ve Bosna Hersek’te 38 gün kalan bazı öğrenciler, hukuk diploması alarak başvuruda bulundu. Benzer şekilde Makedonya’da 8 gün kalan bir öğrenci mühendislik fakültesi, KKTC’de 28 gün kalan bir öğrenci “özel eğitim” alanında tezli yüksek lisans, yine KKTC’de 9 gün eğitim alan başka bir öğrenci ise yüksek lisans diploması alarak YÖK’e denklik başvurusunda bulundu.

Broşürde bu duruma ilişkin, “Öğrenim görülen ülkede 8-38 gün kalarak lisans eğitimi tamamlanamayacağı gibi bu diplomaların akademik hayatımız ve iş gücü piyasamız için tehdit oluşturduğu herkesin dikkate alması gereken bir husus olduğu bilinmelidir. ” değerlendirmesi yapıldı.

YÖK, tanınmayan veya tabela üniversitelerden alınan diploma ve derecelerin, mevzuata aykırı yapılan yatay ve dikey geçişlerin ve eğitim görülen ülkede yetersiz kalış süreleri gibi hukuki olmayan hususların önlenmesi kapsamında, mevzuat ve kendisine verilen görev kapsamında gereğini yapıyor.

Bilgilendirme broşüründe, idarenin aksi bir tutum takınarak kamu yararı ve hizmet gereklerini gözardı etmesinin suç teşkil edeceği ve dolayısıyla idarenin keyfi bir tutum takınmasının söz konusu olamayacağı vurgulandı.

“2018 yılında 101 farklı ülkeden denklik başvurusu yapıldı”

2018 yılının verileri incelendiğinde, Türkiye’ye 101 farklı ülkeden denklik başvurusu yapıldı.

Denklikte 2018 yılında bir önceki yıla göre üç kat fazla okul tanıma belgesi ve 10 bin denklik başvurusu yapıldı. 2018 verileri, başvuruların yüzde 5,3’ünün sahte belge, yasalara aykırı yatay ve dikey geçiş ile diplomanın alındığı ülkede yetersiz kalış süresi nedeniyle reddedildiğini ortaya koydu. 2014-2018 yıllarında toplam 26 bin 133 diploma için denklik kararı verildi.

“Denklik işlemleri 15 günde sonuçlanabiliyor”

Dijitalleşme sonucunda 2018’de Türkiye’nin eğitim sistemiyle uyumlu ülkelerden yapılan denklik başvurularının sonuçlandırılma süresi ortalama 65 güne indirildi. Bazı ülke başvurularında ise işlemler 15 günde bile sonuçlandırılıyor.

YÖK’te diploma denklik başvurusu incelemeleri tek tek dosya üzerinden yapılıyor. Bin 314 akademik alanda oluşturulmuş 15 komisyon, bu komisyonlarda görev alan 14 farklı üniversiteden 96 öğretim üyesi tarafından yapılan incelemeler sonucunda oluşturulan görüşler veya ihtiyaç duyulması durumunda muhtelif üniversitelerden alınan görüşler doğrultusunda dosya üzerinden karar veriliyor.

“Yükseköğretimde kaliteden taviz verilmeyecek”

YÖK Tanıma ve Denklik İşleri Dairesi tarafından denklik sürelerine ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:

“Denklik konusu ülkemizde sürekli tartışma konusu yapılmaktadır. Fakat gelişmiş ülkelerde de denklik belli usul ve esaslar çerçevesinde yapılmaktadır. Bu kapsamda ulusal program kazanımlarını karşılamayan programlara denklik verilmemektedir. Ülkemizde en yüksek puanla girilen bir tıp fakültesinden en iyi derece ile mezun olan bir vatandaşımızın bir Batı Avrupa ülkesinden denklik alarak meslek icra edebilmesi ve bunun için gerekli olan süreçler bizdeki denklik işlemleri ile karşılaştırma yapılamayacak kadar zor ve uzun bir süreç.

Kaliteden taviz verilmeden sağlık ve mühendislik alanları da dahil bütün Avrupa ülkeleri ve ABD’ye göre alınan diplomalara YÖK daha hızlı denklik düzenlemektedir. Fakat elbette bunun için de karşılanması gereken şartlar bulunmaktadır.”

Ön Lisans Ve Lisans Denklik Başvurularında İstenilen Evraklar

1) Online denklik ön başvuru formu,

Online ön başvuru yapıldıktan sonra başvuru formunun çıktısının alınması ve imzalı bir şekilde başvuru belgelerine eklenmesi gerekmektedir.

2) Rıza beyanı,

Rıza beyanı formunun eksiksiz olarak doldurulması ve imzalı bir şekilde başvuru belgelerine eklenmesi gerekmektedir.

3) T.C. Kimlik numarası bulunan nüfus cüzdanı veya kimlik kartı fotokopisi,

4) Denkliği talep edilen diploma veya mezuniyet belgesinin aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi,

5) Yükseköğretime başlanılan yıl hazırlık öğrenimine tabi olanların hazırlık eğitimi aldıklarına ve başarılı olduklarına dair belge,

6) Yükseköğrenim süresince alınan tüm dersleri içeren, ders saatlerini/kredilerini ve ders notlarını gösteren onaylı not çizelgesi aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi,

7) Avrupa Birliğine üye ülkelerden alınan diplomalar için Diploma Eki (diploma supplement) aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi (*),

8) Mezun olunan yükseköğretim kurumuna başka bir yükseköğretim kurumundan transfer edilen dersler var ise bu dersleri gösterir onaylı not çizelgesi aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri veya Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi,

9) Bir ülkede faaliyet gösteren yükseköğretim kurumuna bağlı olarak başka bir ülkede faaliyet gösteren yükseköğretim kurumundan alınmış diplomalar için, öğrenim görülen ülke tarafından düzenlenmiş tanıma veya denklik belgesi aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi,

10) Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası kuruluşların çatısı altında kurulmuş yükseköğretim kurumlarından alınmış diplomalara, ilgili yükseköğretim kurumunun faaliyet gösterdiği ülke yetkili makamlarınca düzenlenmiş tanıma veya denklik belgesi aslı ve Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi,

11) Yükseköğrenim süresince kullanılan pasaportların asılları veya giriş-çıkış tarihlerini gösteren ve işlem gören sayfalarının Türkiye Cumhuriyeti noterleri ya da Türkiye Cumhuriyeti dış temsilcilikleri tarafından onaylanmış okunaklı sureti,

12) İl emniyet müdürlüğünden alınmış giriş-çıkış belgesi aslı,

13) Çift uyruklu başvuru sahiplerinin öğrenim süresince öğrenim gördüğü ülkede yaşıyor olduğunu gösterir belge,

14) KKTC’de bulunan üniversitelerden mezun olanlar için KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı Muhaceret Müdürlüğü ve T.C. Emniyet Genel Müdürlüklerinden temin edecekleri giriş-çıkış bilgilerini gösterir belge,

15) Tanıma/Denklik başvurusu esnasında istenen tüm belgelerin RENKLİ fotokopisi,

16) Başvuru ücretinin yatırıldığını gösteren dekont.

*Avrupa Birliğine üye ülkelerden alınan diplomalar için Diploma Eki ibraz edemeyenlerin bu durumu açıklayan ve ilgili yükseköğretim kurumundan veya ilgili ülkenin yetkili makamlarından edinecekleri belge.

a) Ortaöğrenimlerini yurt dışında tamamlamaları nedeniyle ÖSYM tarafından yapılan sınava girmeden KKTC üniversitelerinin kendi yaptıkları sınavı ile kayıt olan T.C. vatandaşlarından lise diploması,

b) Ortaöğrenimini kesintisiz olarak KKTC’de örgün eğitim veren bir eğitim kurumunda tamamlayan T.C. vatandaşlarından lise diploması,

c) Ortaöğrenimden ön lisansa ders transferi varsa, ortaöğreniminin Türkiye’de görüldüğü durumlarda lise diploması,

d) Ortaöğrenimden lisansa ders transferi varsa, ortaöğreniminin Türkiye’de görüldüğü durumlarda lise diploması,

e) Ön lisanstan lisansa ders transferi varsa, ortaöğreniminin Türkiye’de görüldüğü durumlarda ön lisans diploması,

f) Lisanstan yüksek lisansa ders transferi varsa, lisans öğreniminin Türkiye’de görüldüğü durumlarda lisans diploması.

NOT: Denklik başvurusu yapıldıktan sonra yukarıda yer almayan herhangi bir belgeye ihtiyaç duyulması halinde Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca ek bilgi ve belge istenebilir.

Diploma Denklik Süreçleri Nasıl İşlemektedir ?

1) BAŞVURU İŞLEMLERİ

a) Ön Başvuru: Başvuru sahibi, e-Devlet veya YÖK-Denklik web sayfası üzerinden denklik ön başvurusunda bulunur.

b) Başvuru ve Evrak Kontrolü: Yapılan ön başvurunun ardından başvuru sahibinin kendisi veya resmî vekâletnameye sahip vekili tarafından hazırlanan başvuru evrakı, Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığına getirilir, evrak sistem üzerinden birebir kontrol edilerek başvuru tamamlanır. Kontrolü tamamlanarak “Görüldü” kaşesi vurulmak suretiyle belge asılları başvuru sahiplerine veya resmi vekaletnameye sahip vekiline verilir.

c) DBYS Kaydı: Başvuru sahibinin, denklik başvurusuna ilişkin her işlemi görebilmesi için dosya, Denklik Bilgi Yönetim Sistemi’ne (DBYS) kaydedilir.

2) ÖN İNCELEME İŞLEMLERİ

a) Diploma Teyit İşlemleri: Yurtdışında bulunan yükseköğretim kurumundaki öğrenimin doğruluğunu teyit etmek için Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla ilgili kurumlarla diploma teyit yazışması yapılır ve teyit bilgisinin gelmesi beklenir.

b) Yurt Dışı Kalış Süresinin Hesaplanması: Yurtdışında öğrenim gördüğü ülkede öğrenim süresince yurt dışındaki kalış süresi, Emniyet Genel Müdürlüğünden temin edilen veriler esas alınarak hesaplanır.

3) İNCELEME İŞLEMLERİ

Başvuru dosyası, içerik açısından şekli olarak incelenir (öğrenime dair kredi/saat sayısı, eş değer alan/bölüm vs.).

a) Bilim Alanı Danışma Komisyonu İncelemesi: Dosya, Bilim Alanı Danışma Komisyonuna sevk edilerek akademik yönden incelemesi yapılır.

b) Üniversite Görüşü: Gerektiği takdirde ülkemizdeki bir yükseköğretim kurumundan akademik görüş talep edilebilir.

c) Ek Evrak Talebi: İnceleme aşamasında eksikliği tespit edilen evrakla ilgili olarak başvuru sahibine bildirimde bulunulup söz konusu eksik evrakın tamamlanması beklenebilir.

4) KURUL ÖNCESİ İŞLEMLER

a) Komisyon Raporunun Hazırlanması: İnceleme sonucunda, başvuru sahibinin denklik durumuna ilişkin Daire Başkanlığınca oluşturulan rapor Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca oluşturulan Tanıma ve Denklik Komisyonuna sunulur.

b) Tanıma ve Denklik Komisyonu: Hazırlanan rapor ve başvuru dosyası Tanıma ve Denklik Komisyonu tarafından değerlendirilir ve Yükseköğretim Yürütme Kuruluna nihaî görüş bildirilir.

5) KURUL İŞLEMLERİ

a) Yükseköğretim Yürütme Kurulu: Başvuru sahibinin denklik durumuna ilişkin nihaî karar veren kuruldur.

1) Kabul ✅

2) Ret ❌

3) Seviye ve Yeterlilik Belirleme Sistemi (SYBS).

yönünde karar verir.

Sıkça Sorulan Sorular 🧐

Vayes yurtdışı eğitim danışmanlığına sıkça gelen soruların cevaplarını burada bulabilirsiniz. Ukrayna’da YÖK Denkliği hakkında bütün sorular ve cevaplar burada. Eğer hala istediğin cevabı alamadıysan hemen Ukrayna eğitim danışmanlarımızla iletişime geçebilirsin. Haydi sorunun üzerine tıkla ve hemen cevabını öğren.🙂